Heb je last van onverklaarbare darmklachten? Buikpijn, opgeblazen gevoel, diarree of constipatie die maar niet verdwijnen, ondanks verschillende onderzoeken? Dan is het mogelijk dat histamine een rol speelt in jouw klachten. In deze blog duiken we in de wereld van histamine, de symptomen van histamine-overgevoeligheid of histamine-disbalans, hoe het in je lichaam werkt en wat je zelf kunt doen om te ontdekken of het jouw darmklachten veroorzaakt.

Wat is histamine?

Histamine is een biologisch actieve stof die van nature in ons lichaam voorkomt. Het speelt een belangrijke rol bij verschillende processen:

• Het functioneert als neurotransmitter in het zenuwstelsel
• Het reguleert de maagzuurproductie
• Het is een essentieel onderdeel van je immuunsysteem
• Het is betrokken bij ontstekingsreacties

Daarnaast zit histamine ook in veel voedingsmiddelen die we dagelijks eten. Normaal gesproken kan je lichaam histamine efficiënt afbreken via het enzym Diamine Oxidase (DAO). Maar als dit proces verstoord raakt, kan histamine zich opstapelen en klachten veroorzaken.

Histamine-disbalans: Herkenbare symptomen

Een histamine-disbalans of histamine-overgevoeligheid kan zich op verschillende manieren uiten. De symptomen kunnen sterk lijken op die van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of andere darmklachten. De meest voorkomende symptomen zijn:

Darmklachten:

• Buikpijn en krampen
• Diarree of juist constipatie
• Opgeblazen gevoel
• Winderigheid
• Misselijkheid

Andere symptomen:

• Hoofdpijn of migraine
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Huiduitslag, jeuk of roodheid
• Verstopte neus of loopneus
• Menstruatieklachten
• Hartkloppingen

Het lastige aan een histamine-disbalans is dat de symptomen vaak pas optreden na het eten van meerdere histaminerijke voedingsmiddelen. Hierdoor kan het moeilijk zijn om de link te leggen tussen wat je eet en de klachten die je ervaart.

Hoe werkt histamine in je lichaam?

Om te begrijpen waarom histamine klachten kan veroorzaken, is het belangrijk om te weten hoe het in je lichaam werkt.

De normale situatie

In een gezond lichaam wordt histamine continu aangemaakt en afgebroken. Na een maaltijd met histaminerijk voedsel zorgt het enzym DAO ervoor dat histamine in je darmen wordt afgebroken voordat het in je bloedbaan terechtkomt. Daarnaast helpt het enzym HNMT (Histamine-N-methyltransferase) om histamine af te breken dat al in je lichaam aanwezig is.

Bij histamine-disbalans

Bij een histamine-disbalans is er een onbalans tussen de hoeveelheid histamine die je binnenkrijgt en de capaciteit van je lichaam om dit af te breken. Dit kan verschillende oorzaken hebben:

1. Te weinig DAO-enzym: Door genetische factoren, darmontsteking of bepaalde medicijnen kan de productie van DAO verminderd zijn.
2. Overproductie van histamine: Door een verstoorde darmflora (dysbiose) kunnen bacteriën in je darmen overmatig histamine produceren.
3. Te veel histamine via voeding: Het eten van veel histaminerijke voedingsmiddelen kan je systeem overbelasten.

Wanneer histamine niet voldoende wordt afgebroken, komt het in de bloedbaan terecht en veroorzaakt het ontstekingsreacties in verschillende delen van je lichaam, wat leidt tot de eerder genoemde symptomen.

Histamine en voeding: Wat kun je zelf doen?

Als je vermoedt dat een histamine-disbalans een rol speelt bij je darmklachten, kun je zelf aan de slag met een aantal stappen:

Stap 1: Houd een voedings- en klachtendagboek bij

Noteer gedurende minimaal twee weken:

• Wat je eet en drinkt
• Wanneer je klachten optreden
• Hoe ernstig de klachten zijn

Kijk of je patronen kunt ontdekken tussen het eten van bepaalde voedingsmiddelen en het optreden van klachten.

Stap 2: Probeer een histaminebeperkt dieet

Een tijdelijk histaminebeperkt dieet kan inzicht geven of histamine inderdaad de oorzaak is van je klachten. Dit houdt in dat je voedingsmiddelen met een hoog histaminegehalte vermijdt.

Voedingsmiddelen met veel histamine zijn onder andere:

• Gefermenteerde producten (zuurkool, kimchi, kefir)
• Gerijpte kazen (zoals oude kaas, brie, camembert)
• Alcoholische dranken, vooral rode wijn
• Gerookte vis en vleeswaren
• Ingeblikt voedsel
• Gist en gistextract
• Bepaalde groenten (tomaten, spinazie, aubergine)
• Bepaalde fruitsoorten (aardbeien, citrusvruchten, ananas)
• Chocolade
• Noten
• Specerijen (kaneel, kruidnagel, anijs)

Voedingsmiddelen die histamine-vrijzetting stimuleren:

• Citrusvruchten
• Aardbeien
• Chocolade
• Noten
• Schaaldieren
• Eiwit
• Additieven (E-nummers)

Voedingsmiddelen die DAO-remmend werken:

• Alcohol
• Zwarte thee
• Energiedrankjes
• Cacaoproducten

Stap 3: Evaluatie en herintroductie

Volg het histaminebeperkte dieet gedurende 3-4 weken. Als je klachten verminderen, kan histamine inderdaad een rol spelen. Na deze periode kun je geleidelijk voedingsmiddelen herintroduceren om je persoonlijke tolerantiedrempel te bepalen.

Belangrijk: niet iedereen reageert op dezelfde voedingsmiddelen. Het gaat erom je persoonlijke triggers te identificeren.

Aanvullende tips

Naast het aanpassen van je voeding kun je ook deze maatregelen nemen:

1. Ondersteun je darmflora: Een gezonde darmflora kan helpen bij de afbraak van histamine. Probiotische supplementen (met specifieke bacteriestammen zoals Bifidobacterium infantis en Lactobacillus plantarum) kunnen hierbij helpen.
2. Vers is beter: Kies voor verse producten in plaats van bewerkte levensmiddelen. Hoe langer voedsel bewaard wordt, hoe hoger het histaminegehalte kan worden.
3. Koken kan helpen: Bij sommige groenten vermindert koken het histaminegehalte.
4. Let op je vitamine- en mineralenstatus: Vitamine C, B6, zink en magnesium ondersteunen de afbraak van histamine.
5. Stress management: Stress kan de darmdoorlaatbaarheid verhogen en daarmee histamine-gerelateerde klachten verergeren. Ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen kunnen helpen.

Professionele hulp: Waar kun je terecht?

Als je vermoedt dat je last hebt van een histamine-disbalans, is het belangrijk om bij de juiste professional aan te kloppen. Een gewone huisarts heeft vaak beperkte kennis over histamine-disbalans en zal je waarschijnlijk doorverwijzen. De volgende specialisten kunnen je beter helpen:

1. Orthomoleculair arts of therapeut: Deze professionals zijn gespecialiseerd in de invloed van voeding en voedingsstoffen op gezondheidsklachten. Ze kunnen specifieke testen aanvragen om een histamine-disbalans vast te stellen.
2. Functioneel geneeskundige: Deze artsen kijken naar onderliggende oorzaken van klachten en gebruiken vaak uitgebreidere testen dan reguliere artsen.
3. Gespecialiseerde diëtist: Diëtisten die zich hebben toegelegd op voedselintoleranties en darmgezondheid kunnen je begeleiden bij een eliminatiedieet en het ontwikkelen van een persoonlijk voedingsplan.
4. Integratieve arts: Deze artsen combineren reguliere geneeskunde met complementaire benaderingen en hebben vaak meer kennis over histamine-gerelateerde klachten.

Wat deze professionals voor je kunnen doen:

• Gerichte tests uitvoeren zoals een DAO-enzymactiviteitstest of histaminemetingen
• De onderliggende oorzaken van je histamine-disbalans identificeren (darmproblemen, ontstekingen, etc.)
• Een persoonlijk behandelplan opstellen
• Je begeleiden bij voedingsaanpassingen zonder voedingstekorten te veroorzaken
• Advies geven over ondersteunende supplementen

Wil je gratis kennismaken om er achter te komen wat ik voor jou kan betekenen? Dat kan, plan een gratis kennismaking hier in!

Houd er rekening mee dat consulten bij deze specialisten vaak niet of slechts gedeeltelijk vergoed worden door de basisverzekering. Check vooraf bij je zorgverzekeraar wat de mogelijkheden zijn voor vergoeding vanuit een aanvullende verzekering.

Conclusie

Een histamine-disbalans kan een onderschatte oorzaak zijn van onverklaarbare darmklachten. Door bewust te worden van de rol van histamine in je voeding en lichaam, kun je mogelijk een belangrijke stap zetten in het verminderen van je klachten.

Onthoud dat een histaminebeperkt dieet niet voor iedereen noodzakelijk is en dat het vooral gaat om het vinden van jouw persoonlijke balans. Met de juiste aanpak kun je leren welke voedingsmiddelen je beter kunt vermijden en welke je gewoon kunt blijven eten, zodat je met minder klachten van het leven kunt genieten.

Disclaimer: Deze blog is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en niet als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg altijd een arts of specialist voordat je grote veranderingen in je voedingspatroon doorvoert.